Hệ dẫn động trên ô tô và những điều bạn cần biết

Khi mua một chiếc ô tô, người mua thường quan tâm đến thông số động cơ, công suất vận hành hay mô-men xoắn. Tuy nhiện, hệ dẫn động là một bộ phận quan trong không kém, góp phần tạo nên sức mạnh vận hành cũng như khả năng tiết kiệm nhiên liệu của một chiếc ô tô. Vậy bộ phận này được phân loại và có vai trò như thế nào trong hệ thông lái? Chuyên gia của đại lý Toyota Cần Thơ sẽ giúp bạn hiểu hơn về bộ phận này.

Vai trò của hệ thống truyền động trên ô tô

Động cơ sinh ra công suất và mô-men xoắn. Để truyền năng lượng tới các bánh khiến chúng quay, chiếc xe cần phải có cơ cấu dẫn động. Tuy nhiên, không phải tất cả các bánh đều trực tiếp nhận công suất và mô-men xoắn từ động cơ. Tùy thuộc yêu cầu kỹ thuật giữa các loại xe và tại từng thời điềm mà người ta có những phương pháp truyền động khác nhau hay còn gọi hệ dẫn động khác nhau như:  một cầu chủ chủ động (FWD, RWD), hai cầu chủ động bán thời gian 4WD (hay còn gọi hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian), hai cầu chủ động toàn thời gian AWD (hay còn gọi hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian).

Hệ dẫn động FWD (Front Wheel Drive): Hệ dẫn động cầu trước

Cơ cấu của hệ dẫn động cầu trước là lực dẫn động từ động cơ truyền qua bộ vi sai của hộp số ngang đến các bán trục, các bánh xe trước và các lốp ở bên trái và bên phải.

Hệ dẫn động cầu trước giúp xe có khả năng bám đường tốt nhờ bánh xe chủ động đặt ngay dưới động cơ nên có sức ép xuống mặt đường lớn hơn. Bên cạnh đó, các xe sử dụng hệ dẫn động cầu trước cũng tiêu tốn ít nhiên liệu do trục dẫn động ngắn cho phép trọng lượng xe nhẹ đi đáng kể. Hệ dẫn động cầu trước giúp tăng thể tích nội thất do không tốn không gian cho trục dẫn động cầu sau và các thành phần khác.  Nhờ đó, việc truyền động ngay tới cầu trước sẽ giúp giảm chi phí và những rắc rối về kỹ thuật.

Tuy nhiên, do trọng lượng dồn về phía trước nhiều hơn khiến phần đuôi xe trở nên nhẹ, khả năng bám đường của các lốp sau giảm xuống và chiếc xe dễ bị văng đuôi khi giảm tốc trên mặt đường trơn, hoặc khi vào cua. Để khắc phực được điều này, các dòng xe của Toyota thường đực trang bị hệ thống cân bằng điện tử VSC. Xét về vận hành, các xe sử dụng hệ dẫn động cầu trước khó có thể tăng tốc nhanh và luôn thất thế so với xe dẫn động cầu sau trên các đoạn đường thẳng.

Hệ dẫn động RWD (Rear Wheel Drive): Hệ dẫn động cầu sau

So với hệ dẫn động cầu trước, các xe sử dụng hệ dẫn động cầu sau có phần phức tạp hơn, khi lực dẫn động từ động cơ truyền từ hộp số rồi qua trục các đăng và bộ vi sai đến bán trục (hoặc cầu xe), cầu xe, các bánh xe ở phía sau.

Với kết cấu cơ khí được chuyển từ phía trước ra phía sau, do đó chiếc xe sẽ có được sự cân bằng trọng lượng tốt hơn, dẫn đến khả năng vận hành ổn định hơn. Cảm giác đánh lái cũng có phần nhẹ nhàng, linh hoạt hơn khi hai bánh xe phía trước chỉ làm nhiệm vụ dẫn hướng nên góc quay khi đánh lái rộng hơn và êm dịu hơn. Đặc biệt, khả năng tăng tốc của xe lắp đặt hệ dẫn động cầu sau sẽ tốt hơn nhờ quán tính nghỉ sẽ dồn năng lượng của nó về phía sau nhiều hơn, do đó nó sẽ làm tăng khả năng bám đường của các bánh dẫn động.

Tuy nhiên, khi lưu thông trên địa hình trơn trượt, các xe trang bị hệ dẫn động cầu sau dễ bị trượt bánh sau khi vào cua. Tình trạng này được các nhà sản xuất ô tô khắc phục bằng cách trang bị hệ thống kiểm soát lực kéo TRC và hệ thống cân bằng điện tử VSC.

Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian 4WD

Đối với hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian 4WD không có bộ vi sai trung tâm để triệt tiêu sự chênh lệch tốc độ quay giữa các bánh trước và sau, khi xe quay vòng gấp theo chế độ 4WD, thường  xảy ra hiện tượng phanh khó khăn. Vì vậy loại 4WD gián đoạn này, cần phải chuyển giữa chế độ 2WD và 4WD để phù hợp với các điều kiện chạy xe.

Với hệ dẫn động này, chiếc xe của bạn có thể chinh phục mọi địa hình và vận hành ổn định trên mọi điều kiện khắc nghiệt nhất.

Tuy nhiên, các xe dử dụng hệ dẫn động bán thời gian 4WD không có bộ vi sai trung tâm thườn có cấu tạo phức tạp, trọng tải xe tăng lên và giá thành xe theo đó cũng tăng lên. Nếu nhu cầu di chuyển thường xuyên trên những đường xấu hoặc Off-road thì 4WD chính là lựa chọn tối ưu nhất.

Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD 

Về cơ bản, hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD có cấu tạo tương tự như hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian 4WD, tuy nhiên có thêm một bộ vi sai trung tâm nữa ngoài bộ vi sai trước và bộ vi sai sau để triệt tiêu sự chênh lệch tốc độ quay của các bánh xe trước và sau.

Có 3 bộ vi sai khác nhau làm cho xe chạy được êm do đảm bảo việc truyền công suất đều nhau đến cả bốn bánh xe, kể cả khi quay vòng. Đây là ưu điểm chủ yếu của loại 4WD thường xuyên. Hệ dẫn động AWD (All-Wheel Drive): là thuật ngữ dùng để chỉ các xe dẫn động 4 bánh trong mọi thời điểm mà không có các chế độ "Low" hay "High" như xe 4WD.

Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD gồm có loại cơ khí và loại điều khiển điện tử. Với hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD loại điều khiển điện tử, tùy thuộc vào tình trạng hoạt động của xe, hệ thống điều khiển điện tử sẽ phân phối mô men thích hợp đến bánh sau:

Hệ dẫn động này hiện này được khách hàng khá ưa chuộng bởi những ưu điểm như: Ổn định khi quay vòng cũng như khi chạy trên đường thẳng; tăng tính năng khởi hành, tăng tốc; khả năng leo dốc tốt hơn; tiết kiệm nhiên liệu hơn do điều khiển được mô men thích hợp đến cầu sau.

Vậy, người lái nên chọn chế độ chuyển cầu/cần số phụ như thế nào thích hợp để giúp xe vận hành linh hoạt trên các địa hình khác nhau, mời quý bạn đọc cùng theo dõi tiếp kỳ II của loạt bài viết “Hệ dẫn động trên ô tô và những điều bạn cần biết”.

Cảm ơn đội ngũ tư vấn của đại lý Toyota Cần Thơ đã hỗ trợ chúng tôi hoàn thành bài viết này!